Heb je ooit beseft dat elke druif die in je glas beland, ooit met de hand of machine is geplukt?
Kort geleden heb ik een nieuwe ervaring op mogen doen in het gebied van wijn! Ik heb mee mogen helpen met het oogsten van de Pinot Noir druif van Domein Holset in Limburg. Een unieke ervaring die me veel inzichten heeft gegeven over het maken van wijn!
De oogst plannen
In sommige landen wordt de oogst al maanden van tevoren ingepland. In Nederland beslist het weer wanneer er geplukt kan worden. Dit jaar begon de oogst vroeg, en in Limburg waren ze al volop bezig.
Wijnmakers kijken naar zonuren, temperatuur en het rijpingsproces om te bepalen wanneer het moment daar is. Limburg trapt vaak als eerste af, wat opvallend is, want in het westen schijnt de zon vaker. Toch ligt de gemiddelde temperatuur in Limburg iets hoger, wat de druiven sneller doet rijpen.
In Noord-Holland hebben wijnboeren juist te maken met de zeewind. Die vertraagt de rijping, maar vermindert ook de kans op schimmelziektes, een belangrijk voordeel.
De wijngaardeniers houden alles tot in de puntjes in de gaten. Ze meten suiker- en zuurgehalte, oechsle, blauwoog en pH, maar vooral: ze proeven veel. Aan de smaak van de pitjes kunnen ze zien of de druif rijp is. Zijn de pitjes nog bitter, dan proef je dat later ook terug in de wijn. Pas als er een nootachtige smaak ontstaat, weten ze: het is bijna zover.
Het wachten op het perfecte moment is spannend, want regen of rot kan de oogst verpesten. De kunst is om nét één dag eerder te plukken dan te laat
Voorbereidingen
Terwijl buiten de laatste controles plaatsvinden, is het in de wijnkelder een komen en gaan van activiteit. Alle tanks, persen, slangen en pompen moeten grondig worden schoongemaakt en getest. Er mag geen spoor van bacteriën of oude wijn achterblijven, want dat kan de nieuwe oogst beïnvloeden. Ook wordt er ruimte gemaakt in de kelder: de wijn van vorig jaar wordt eventueel overgeheveld of gebotteld om plaats te maken voor de nieuwe druiven.
Daarnaast wordt de logistiek tot in detail gepland. De wijnmaker beslist in welke volgorde de percelen geoogst worden, en hoe de druiven zo snel mogelijk naar de kelder worden gebracht. Zeker bij warm weer is dat belangrijk, want druiven kunnen snel gaan gisten als ze te lang blijven liggen.
Ook de materialen worden klaargezet: kisten, snoeischaren, emmers en eventueel oogstmachines. De plukkers krijgen instructies over hoe ze moeten werken, alleen gezonde trossen, geen bladeren of takjes. In deze periode wordt ook de voorraad gecontroleerd: er moeten genoeg gistculturen, reinigingsmiddelen en zwavel op voorraad zijn.
Als alles klaarstaat, is het wachten op het perfecte moment. De dagen ervoor voelen altijd een beetje als de stilte voor de storm. De wijngaard oogt rustig, maar iedereen weet dat het straks hectisch wordt. Wanneer de eerste druiven worden geplukt, gaat alles in één vloeiende beweging door.
Mijn ervaring met het plukken
In september mocht ik meehelpen bij het bruisende wijnhuis Domein Holset in Limburg. Dat betekende vroeg opstaan want we moesten om 8.00 uur verzamelen, na een rit van 2,5 uur!
Met een groep enthousiaste vrijwilligers liepen we richting de wijngaard, gewapend met emmertjes en snoeischaren. We kregen uitleg over welke trossen goed waren en welke we moesten laten hangen. Rotte of onrijpe druiven mochten op de grond, een natuurlijke voeding voor de bodem. We hanteerden de 50/50-regel: als meer dan de helft van de tros rijp was, kon je de rest schoonmaken en gebruiken. Was de helft of meer nog onrijp of rot, dan liet je de tros hangen.
Een handige tip: twijfel je? Proef gewoon! Wat niet lekker smaakt als druif, wordt ook geen lekkere wijn.
Na een uurtje begon het steeds makkelijker te gaan. We zagen sneller welke trossen goed waren, vulden onze emmertjes, en leegden die in de kratten die met de trekker werden opgehaald. Rond half elf was het tijd voor koffie en Limburgse vlaai, een heerlijke beloning! Na de lunch maakten we het laatste stukje af.
We sloten de dag af met een glas bubbels van Domein Holset. Het was hard werken, maar vooral ontzettend gezellig. Zo’n dag tussen de wijnranken geeft je een heel nieuw perspectief: elke fles wijn vertelt een verhaal van vakmanschap, natuur en teamwork.
De oogst is een intens, maar ook magisch moment in het wijnjaar. Weken van meten, proeven en voorbereiden komen samen in een paar drukke dagen waarin alles draait om timing en teamwork. Of je nu wijnmaker bent of vrijwilliger in de wijngaard, iedereen werkt met hetzelfde doel: de beste druiven op het perfecte moment binnenhalen.
Na zelf tussen de rijen Pinot Noir te hebben gestaan, begrijp ik pas echt hoeveel aandacht en zorg er schuilgaat achter elke fles wijn. De keuzes die in de wijngaard worden gemaakt, het weer, de grond, en zelfs het geduld van de wijnmaker. Alles speelt een rol. De volgende keer dat ik een glas wijn inschenk, proef ik niet alleen de druif, maar ook het vakmanschap, de natuur en de mensen erachter.
Reactie plaatsen
Reacties
Leuk verhaal met duidelijke uitleg en nu maar wachten op het eindresultaat.